Fot. Grzegorz Olkowski Dla niektórych grup od nowego okresu zasiłkowego (czyli od października) zmienią się zasady otrzymywania 500 zł na dziecko.
Od października niektórym rodzinom będzie trudniej o 500 zł na dziecko.
Po burzliwej dyskusji w piątek Sejm przegłosował zmiany w programie 500 zł na dziecko.
Obejmą one samotnych rodziców, osoby prowadzące działalność i rozliczające się ryczałtem oraz dochód utracony. Zmiany będą obowiązywały od nowego okresu zasiłkowego.
500 plus - samotni rodzice z alimentami
Osoby, które deklarują, że samotnie wychowują dzieci od najbliższego okresu zasiłkowego będą musiały mieć przyznane alimenty od drugiego rodzica lub wystąpić o ich zasądzenie. W przeciwnym wypadku nie będą traktowane jako samotnie wychowujące. Nie dotyczy to sytuacji, jeśli ojciec dziecka nie żyje lub jest nieznany.
Zmiana wzięła się stąd, że obecnie część osób żyjących w nieformalnych związkach nie uwzględnia dochodów drugiego rodzica, co pozwala im zmieścić się w kryterium dochodowym i otrzymać wsparcie na pierwsze dziecko.
Druga sprawa to dochód utracony. Pracownicy przyznający pomoc rodzinom zaobserwowali sytuację, gdy członek rodziny zwalnia się z pracy (ma wtedy dochód utracony), a następnie od razu zatrudnia u tego samego pracodawcy za niższą pensję. Manipulacja dochodami pozwala mu spełnić kryterium dochodowe na pierwsze dziecko.
Teraz nie będzie dochodu utraconego, jeśli w ciągu trzech miesięcy po zwolnieniu z pracy osoba zatrudni się u tego samego pracodawcy. To samo dotyczy umów zlecenia, o dzieło, prowadzenia działalności gospodarczej.
Kolejne ograniczenia dotkną osoby prowadzące działalność i rozliczające podatki ryczałtem. Teraz muszą oni wskazać przychód, a dochód deklarują sami. Najczęściej wskazywali taki, który pozwalał zmieścić się w kryteriach dochodowych na pierwsze dziecko. Od nowego okresu zasiłkowego dochód ryczałtowców nie będzie mógł być niższy niż kwota podana przez ministra pracy. Kwota ta ustalana będzie na podstawie badań Instytutu Pracy i Spraw Socjalnych i ogłaszana co roku do 1 sierpnia.
1,5 miliarda złotych - taką kwotę w ramach 500 plus wypłacono do końca maja w woj. kujawsko-pomorskim
Wnioski o 500 zł na dziecko
Ujednolicone zostały również terminy składania wniosków o świadczenie wychowawcze, rodzinne i z funduszu alimentacyjnego - będą przyjmowane od 1 sierpnia.
Wnioski o 500 zł podlegające koordynacji przejmie administracja rządowa, czyli przejdą do wojewodów. Minister rodziny argumentuje, że samorząd sobie nie radzi, więc są opóźnienia w wydawaniu decyzji.
Po burzliwej dyskusji Sejm przyjął w piątek ustawę bez zmian proponowanych przez opozycję. Odrzucono m.in. wniosek "złotówka za złotówkę". Ustawa trafi teraz do Senatu, a zmiany mają obowiązywać już od najbliższego okresu zasiłkowego. Obecne świadczenia 500 plus przyznane są do końca września.
Ponad miliard zł więcej na 500 plus
Zmiany wynikają z rządowego przeglądu funkcjonowania systemu wsparcia rodzin. Już po niespełna roku obowiązywania systemu okazało się, że dużo więcej niż szacowano wypłacanych jest świadczeń na pierwsze dziecko, a wtedy obowiązuje kryterium dochodowe. Wynikało to z luk w przepisach, które pozwalały na dopasowywanie dochodów do kryteriów.
Rząd musi przeznaczyć na program 500 plus więcej pieniędzy, niż zakładał. W tym roku zakładano, że będzie to 23,1 mld, a okazuje się, że trzeba szykować 24,5 mld zł.
Ze wsparcia korzysta 3 mln 970 tys. dzieci, czyli prawie 58 procent dzieci do 18. roku życia. Świadczenia wypłacono na większą liczbę dzieci niż szacowano. Istotniejsze jednak, że jest prawie dwa razy więcej świadczeń na pierwsze dziecko. Miało ich być 30-40 proc. rodzin, a jest 60 proc.
W województwie kujawsko-pomorskim wypłacono z 500 plus ponad półtora miliarda złotych.
Główne zasady wsparcia zostają bez zmian. 500 zł (nieopodatkowane, nie wliczane do dochodu) przysługuje na drugie i następne dziecko bez kryterium dochodowego, a na pierwsze, jeśli dochód w rodzinie nie przekracza 800 zł na osobę netto (1200 zł jeśli jest niepełnosprawne dziecko). Wsparcie przysługuje do ukończenia przez dziecko 18. roku życia.