Ustawy o prokuraturze przyjęte. Ziobro na czele organów ścigania
Ustawy o prokuraturze czekają już tylko na podpis prezydenta. Wówczas minister sprawiedliwości będzie pełnić też funkcję prokuratora generalnego.
Senat przyjął w sobotę bez poprawek dwie ustawy – prawo o prokuraturze i przepisy je wprowadzające. Brakuje już tylko podpisu prezydenta Andrzeja Dudy i wrócimy do rozwiązań z lat 1990–2010, gdy minister sprawiedliwości był jednocześnie prokuratorem generalnym.
To najważniejsza i najgłośniejsza zmiana. Chociaż dla Zbigniewa Ziobry nie jest niczym nowym. Minister sprawiedliwości w rządzie Beaty Szydło łączył już swoją funkcję ze stanowiskiem prokuratora generalnego w latach 2005–2007, gdy na czele Rady Ministrów stał Jarosław Kaczyński. Rządzący reklamują tamten okres jako statystycznie bardzo dobry dla organów ścigania, ponieważ spadła liczba przestępstw i wzrosła wykrywalność korupcji. Z kolei opozycja mówi o państwie policyjnym i przestrzega przed skoncentrowaniem tak dużych kompetencji w rękach jednego człowieka.
Nowe przepisy dają Zbigniewowi Ziobrze niezwykle szeroki zakres władzy
Gdy prezydent podpisze ustawy o prokuraturze, z dniem 4 marca miejsce prokuratora generalnego Andrzeja Seremeta zajmie Ziobro. Nowe regulacje zwiększają jego kompetencje. Dają prawo do bezpośredniego kierowania prokuraturą, wydawania zarządzeń, wytycznych i poleceń. PiS chce w ten sposób przywrócić silną pozycję prokuratora generalnego wobec prokuratorów i organów zewnętrznych. Zbigniew Ziobro stanie się bezpośrednim przełożonym każdego prokuratora. Przeciwnicy ostrzegają, że będzie mógł wydawać podwładnym polecenia dotyczące czynności procesowych, by np. kogoś oskarżyć, wszcząć śledztwo czy nawet aresztować.
Koniec z kadencyjnością stanowisk funkcyjnych, których obsadzanie będzie należeć do prokuratora generalnego, podobnie jak stanowisk prokuratorskich. Uchylenie immunitetu prokuratorskiego to już kompetencje ministra sprawiedliwości, czyli dalej mówimy o Zbigniewie Ziobrze.
Prokuraturę Generalną zastąpi Prokuratura Krajowa, wewnątrz której powstanie wydział spraw wewnętrznych do ścigania sędziów i prokuratorów. Postępowania dyscyplinarne prowadzone przeciwko prokuratorom staną się jawne. Podobnie jak ich oświadczenia majątkowe. Zmiany w strukturze organizacyjnej likwidują również prokuratury apelacyjne, a w ich miejsce tworzą prokuratury regionalne. Przestanie istnieć też Prokuratura Wojskowa, która stanie się częścią prokuratury powszechnej. Powołany zostanie jednak zastępca prokuratora generalnego ds. wojskowych oraz specjalne wydziały ds. wojskowych na szczeblach okręgowych i rejonowych. Z tego tytułu Ministerstwo Obrony Narodowej zaoszczędzi 60 mln zł.
Organ kontrolujący, jakim jest Krajowa Rada Prokuratury, przeistoczy się w Krajową Radę Prokuratorów przy Prokuratorze Generalnym. W jej skład mają wchodzić wyłącznie prokuratorzy. Różnica jest taka, że obecna Rada ma uprawnienia wobec Prokuratora Generalnego, może np. złożyć do prezydenta wniosek o odwołanie PG albo postawić go w stan oskarżenia przed sądem dyscyplinarnym. Nowy organ sprowadzony zostanie tylko do wydawania opinii.
Projekty ustaw nowego prawa o prokuraturze i przepisów go wprowadzających, przyjęte przez Sejm i Senat, były negatywnie opiniowane przez wiele środowisk. Krytykowali je obecny prokurator generalny Andrzej Seremet, Krajowa Rada Sądownictwa, Krajowa Rada Prokuratury i I prezes Sądu Najwyższego prof. Małgorzata Gersdorf.
Autor: Krzysztof Marczyk