Upadłość konsumencka za długi. Prawnik wyjaśnia
Czy to prawda, że wniosek o upadłość konsumencką może być oddalony, gdy nie uznaję długu? Czy oddalenie może nastąpić z powodu podania fałszywych danych? - pytacie. Na Wasze pytania odpowiada prawnik Hanna Kucharska.
Mam długi. Aby się ich pozbyć, chcę ogłosić upadłość konsumencką. Boję się jednak, że mój wniosek zostanie oddalony. Kiedy mogę się tego spodziewać?
Jest kilka przyczyn oddalenia wniosku o upadłość konsumencką. W postępowaniu upadłościowym dla uwzględnienia wniosku zasadniczą sprawą jest ustalenie, że nie zachodzą tak zwane negatywne przesłanki do ogłoszenia upadłości konsumenckiej.
Co decyduje, że wniosek jest rozpatrzony pozytywnie?
O tym, czy wniosek o upadłość konsumencką zostanie rozpoznany pozytywnie, decydują przede wszystkim przyczyny wywołania lub pogłębienia stanu niewypłacalności. Sąd oddali wniosek o upadłość konsumencką, jeżeli stan niewypłacalności lub jego istotne zwiększenie jest następstwem umyślnego działania konsumenta lub jego rażącego niedbalstwa.
Pamiętajmy jednak, że nie jest to jedyna przyczyna oddalenia wniosku o upadłość konsumencką. Przepisy przewidują bowiem dodatkowo pięć przesłanek negatywnych, których zaistnienie w dziesięcioletnim okresie przed dniem zgłoszenia wniosku, będzie skutkowało jego oddaleniem - chyba że sąd dopatrzy się w stanie faktycznym sprawy tak zwanych przesłanek humanitarnych. Pozwalają one na ogłoszenie upadłości mimo zaistnienia względnych przesłanek negatywnych.
Kiedy zachodzą?
Te względne przesłanki zachodzą wtedy, kiedy w okresie dziesięciu lat przed dniem zgłoszenia wniosku:
* w stosunku do dłużnika prowadzono postępowanie upadłościowe według przepisów tytułu niniejszego, jeżeli postępowanie to zostało umorzone z innych przyczyn niż na wniosek dłużnika,
* ustalony dla dłużnika plan spłaty wierzycieli uchylono na podstawie przepisu art. 491 ze zn. 20 (z powodu niewykonania planu spłaty),
* dłużnik, mając taki obowiązek, wbrew przepisom ustawy nie zgłosił w terminie wniosku o ogłoszenie upadłości, A czynność prawna dłużnika została prawomocnie uznana za dokonaną z pokrzywdzeniem wierzycieli, oraz
* jeżeli w okresie 10 lat przed dniem zgłoszenia wniosku w stosunku do dłużnika prowadzono postępowanie upadłościowe, w którym umorzono całość lub część jego zobowiązań.
Ponadto sąd oddala wniosek o ogłoszenie upadłości, jeżeli dane podane przez dłużnika we wniosku są niezgodne z prawdą lub niezupełne. Chyba że niezgodność lub niezupełność nie są istotne lub przeprowadzenie postępowania jest uzasadnione względami słuszności, jak również humanitarnymi.
Czyli oddalenie wniosku może nastąpić z powodu podania nieprawdziwych danych?
Tak. Nie radzę podawać nieprawdziwych danych - zwłaszcza istotnych. Przy czym nigdy nie wiadomo z góry, jakie dane sąd uzna za istotne. Jednak na pewno jest to podstawa do oddalenia wniosku i duże ryzyko.
Czy to prawda, że jeśli zgłoszę we wniosku o upadłość dług, którego istnienie kwestionuję, to też może stać się przyczyną oddalenia wniosku?
Co do kwestionowania długów - należy to wyjaśnić w odniesieniu do podstawowej (pozytywnej) przesłanki ogłoszenia upadłości konsumenckiej. Czyli ustalenia, że osoba fizyczna (która nie prowadzi działalności gospodarczej) jest niewypłacalna. Niewypłacalność natomiast to sytuacja, w której dłużnik nie wykonuje swoich wymagalnych zobowiązań. Jeżeli ktoś kwestionuje dług - czyli go nie uznaje - to w takiej sytuacji niewypłacalność trudniej będzie ustalić w sposób, który nie budzi wątpliwości.
Czy oddalenie wniosku kończy sprawę?
Nie. Postanowienie sądu gospodarczego o oddaleniu wniosku o upadłosć konsumencką nie kończy postępowania. Przysługuje nam zażalenie. Należy je złożyć w terminie 7 dni od daty ogłoszenia postanowienia. Ale jeśli w tym terminie (7 dni od ogłoszenia) złożymy wniosek o uzasadnienie postanowienia, termin na złożenie zażalenia biegnie od dnia otrzymania postanowienia z uzasadnieniem.
Takie zażalenie składamy za pośrednictwem sądu, który wydał zaskarżone postanowienie (sąd rejonowy wydział gospodarczy) a kieruje się go do sądu wyższej instancji (czyli okręgowego).
Upadłość spełnia dwie funkcje
Upadłość konsumencka jest postępowaniem sądowym przewidzianym dla osób fizycznych, które nie prowadzą działalności gospodarczej i stały się niewypłacalne.
Niewypłacalność to stan, w którym dłużnik nie jest w stanie wykonywać swoich wymagalnych zobowiązań pieniężnych. Czyli na przykład nie ma pieniędzy na prowadzenie normalnego, codziennego życia oraz jednoczesną spłatę pożyczki.
Upadłość konsumencka ma dwie zasadnicze funkcje: * oddłużenie niewypłacalnego konsumenta - umorzenie całości lub części jego długów w stosunku do wierzycieli, którym nie jest i nie będzie w stanie zapłacić, * windykację (odzyskanie) należności, które dłużnik jest im winien.
Konsumencka upadłość - czym jest w praktyce
Oznacza częściowe lub też całkowite umorzenie długu.
Z początkiem 2015 roku weszła w życie nowelizacja (zmiana) ustawy Prawo upadłościowe i naprawcze, którą potocznie nazywamy ustawą o upadłości konsumenckiej. To na jej podstawie łatwiej, szybciej i taniej niż kiedyś można umorzyć całość lub część swoich długów. Pamiętajmy jednak, że ceną uwolnienia się od zadłużenia może być sprzedaż majątku! Stanowi masę upadłości, którą syndyk ma obowiązek sprzedać, a z uzyskanych pieniędzy spłacić wierzycieli.
Nowe prawo jest o wiele korzystniejsze dla dłużników. Przede wszystkim dlatego, że zmieniły się przesłanki, na podstawie których sąd ogłasza upadłość konsumenta. Kiedyś uwzględniał wniosek jedynie wówczas, gdy niewypłacalność powstała wskutek wyjątkowych i niezależnych od dłużnika okoliczności (takich jak choroba czy wypadek). Teraz sąd może ogłosić upadłość w każdym przypadku - chyba że ktoś doprowadził się do niewypłacalności lub istotnie zwiększył jej stopień umyślnie lub wskutek rażącego niedbalstwa.
Kolejna dobra wiadomość jest taka, że nowe przepisy znacznie uprościły wymagania formalne dotyczące wniosku o upadłość konsumencką i zmniejszyły opłatę sądową (wynosi 30 zł).
Jakie są zasady ogłoszenia upadłości
Wniosek w swojej sprawie składa dłużnik. Musi być osobą, która nie prowadzi własnej działalności gospodarczej (firmy).
Osoba, wobec której zostanie ogłoszona upadłość (tak zwany upadły), musi spłacić określoną przez sąd część zobowiązań. Możliwe jest również umorzenie zobowiązań bez ustalenia planu spłaty wierzycieli - gdy sytuacja życiowa upadłego jasno wskazuje, że nie będzie on w stanie dokonywać jakichkolwiek spłat.
Jakie konsekwencje upadłości
Najistotniejsza z nich jest taka, że wraz z ogłoszeniem upadłości cały majątek tzw. konsumenta staje się masą upadłości, którą zarządza wyznaczony przez sąd syndyk. Czyli nie możemy swobodnie rozporządzać swoim majątkiem. Musimy wskazać i wydać syndykowi cały majątek, dokumentację dotyczącą majątku i rozliczeń oraz korespondencję. W przeciwnym razie postępowanie upadłościowe zostanie umorzone.
Czy syndyk zabierze wszystko?
Czytelniczka pyta: - Orzeczono wobec mnie upadłość. Czytałam, że syndyk przejmuje cały majątek dłużnika wraz z wynagrodzeniem. To prawda? Mam minimalną pensję.
- Jeżeli ma Pani minimalne wynagrodzenie, to syndyk nie ma czego zabrać - wyjaśnia Hanna Kucharska, prawnik. Co do reszty, ponieważ w upadłości cały majątek dłużnika (poza składnikami wyłączonymi w postępowaniu egzekucyjnym spod egzekucji ) wchodzi do masy upadłości, tym samym tzw. upadły traci prawo zarządu tym majątkiem, a zarządza nim wyłącznie syndyk. Środki znajdujące się na rachunkach bankowych też do tego majątku należą. Jakiekolwiek jego ukrywanie może skutkować nawet umorzeniem postępowania upadłościowego. Odradzamy zakładania w tajemnicy przed syndykiem konta.