Ludwik Kubala junior walczył, żeby Polska była wolna, nie doczekał tego

Ludwik Kubala w młodości zaangażował się w powstanie styczniowe, za co został uwięziony. Kubala po zwolnieniu z więzienia zajął się badaniem historii Polski i pisaniem książek.

Młodość i nauka

Ludwik Kubala junior urodził się w Kamienicy w 1838 roku. Według Kazimierza Chłędo-wskiego, autora słynnych pamiętników, jego ojciec - także Ludwik - nie był jego biologicznym tatą, lecz jedynie usynowił dziecko swojej żony Wilhelminy. Czy tak było w rzeczywistości? Trudno orzec, jednak fakt, że Ludwik senior dał mu swoje nazwisko, a także przekazał majątek, najlepiej świadczy o ojcowskiej miłości, jaką darzył najstarszego syna.

Gdy ojciec zmarł, Ludwik był uczniem nowosądeckiego gimnazjum, z którego w 1855 roku przeniósł się do prestiżowego Gimnazjum św. Anny w Krakowie. Ukończył tę szkołę w 1857 roku, po czym zapisał się na studia prawnicze na Uniwersytecie Jagiellońskim. Nie poszedł jednak w ślady swego ojca. Zamiast prawnych formułek, wolał historyczne zagadki, dlatego po pół roku przeniósł się na Wydział Filozoficzny Uniwersytetu Wiedeńskiego.

W stolicy monarchii habsburskiej, wówczas jeszcze tylko Austriackiej, spędził trzy lata, po czym postanowił wrócić do Krakowa, gdzie zaangażował się w działalność studencką.

To z tych czasów pochodzi jego opis, pióra Chłędowskiego, który wspominał sylwetkę kolegi: „Przystojny, średniego wzrostu, szatyn z krótką brodą, małomówny, zamknięty w sobie, charakter czysty jak kryształ. […] Do Kubali zbliżyłem się jakoś w początkach mych uniwersyteckich czasów i korzystałem dużo z jego bardzo oryginalnego, samoistnego sądu o ludziach i faktach. Nigdy się nie skarżył, zawsze bywał równego humoru…”

Działalność patriotyczna

Ludwik Kubala junior chociaż wydawał się zamknięty w sobie i nieśmiały, w okresie Powstania Styczniowego żywo zaangażował się w działalność rewolucyjną, stając się jednym z głównych działaczy Ławy Krakowskiej, organizacji powiązanej z „czerwonymi”, czyli radykalnym skrzydłem powstańców w Galicji, chcących wywołać ogólne powstanie we wszystkich trzech zaborach.

Odrzucał on jakiekolwiek kompromisy i propozycje współpracy z którymś z mocarstw. Do legendy przeszedł jego słynny cytat: „Naród, który się własnymi siłami postawić nie potrafi, prawa do istnienia nie ma”. Mówiąc krótko - albo Polska odzyska niepodległość sama, albo nie jest tej niepodległości w ogóle warta.

Ludwik wykazał się szczególnym radykalizmem, a także, co widać choćby z powyższego cytatu, zupełnym brakiem jakiegokolwiek realizmu.

Był on utopistą skupionym na realizacji idei, które nigdy nie mogły się ziścić. Zupełnie odrzucał zaś, zdecydowanie bardziej realne, ale za to mniej radykalne rozwiązania.