Lata 90. Nowa Polska i całkiem nowa Europa

Czytaj dalej
Fot. Tomasz Gawałkiewicz
Dariusz Chajewski

Lata 90. Nowa Polska i całkiem nowa Europa

Dariusz Chajewski

W regionie walczymy z powodzią tysiąclecia i o utrzymanie województwa oraz gościmy Jana Pawła II. Rodzi się nowa Europa - zjednoczenie Niemiec, rozpad Czechosłowacji i Jugosławii, powstanie Unii Europejskiej.

Ta dekada stała w Lubuskiem pod znakiem dwóch wydarzeń. Po pierwsze największej w historii naszego kraju powodzi. Bilans kataklizmu w całej Polsce to 56 ofiar śmiertelnych i straty materialne szacowane na około 12 mld złotych. W wyniku katastrofy dach nad głową utraciło 7.000 ludzi, a około 40 tys. straciło dorobek całego życia. Straty z tytułu zniszczenia majątku poniosło 9.000 firm. Woda zniszczyła lub uszkodziła 680.000 mieszkań, 843 szkoły, z których 100 uległo całkowitemu zniszczeniu, 4.000 mostów, w tym zerwanych ok. 45, 14.400 km dróg, 2000 km torów kolejowych, 613 km wałów przeciwpowodziowych i 665.835 ha ziemi, czyli ponad 2 proc. kraju. Drugie wydarzenie to powstanie województwa lubuskiego w obecnej formie. Stało się to 1 stycznia 1999 roku. Dodajmy, że wydarzenie to poprzedziła długa walka o powstanie Lubuskiego i słynna umowa paradyska mająca położyć kres wiecznym przepychankom północnej i południowej części regionu. I trzecie wydarzenie. Wizyta Jana Pawła II, który spotkał się z wiernymi na gorzowskich błoniach.

Lata 90. Nowa Polska i całkiem nowa Europa
Tomasz Gawałkiewicz Zapowiedź rewolucji na mapie Polski podrywa Lubuszan do walki o utrzymanie regionu. Umowa paradyska

Tymczasem w kraju trwa transformacja ustrojowej w Polsce zapoczątkowana w 1989 roku. 2 kwietnia 1997 roku Zgromadzenie Narodowe uchwaliło nową Konstytucję. Jej treść każdy Polak dostał w formie broszury. Wcześniej, w 1990 prezydentem RP zostaje Lech Wałęsa, pięć lat później Aleksander Kwaśniewski. W 1995 skreślamy także zera w portfelach, czyli denominacja złotego. Rok później do Polski przyjeżdża król muzyki pop Michael Jackson i daje koncert w Warszawie w ramach HIStory World Tour. W styczniu 1998 roku wybuchają kilkudniowe zamieszki w Słupsku, po meczu koszykówki Czarnych Słupsk z AZS Zagaz Koszalin. Bezpośrednią przyczyną była śmierć jednego z kibiców, 13-letniego Przemysława Czai oraz próba zatuszowania przez policję i prokuraturę jej okoliczności. W 1999 roku wstąpienie Polski do NATO.

Lata 90. Nowa Polska i całkiem nowa Europa
Tomasz Gawałkiewicz 1997 rok stoi pod znakiem walki z powodzią tysiąclecia

Wiele dzieje się za naszą zachodnią granicą. W 1990 raku następuje zjednoczenie Niemiec na mocy porozumienia zawartego podczas moskiewskiej konferencji dwa plus cztery. Układ ten podpisały obok NRD i RFN cztery dawne mocarstwa okupacyjne: Stany Zjednoczone, Wielka Brytania, Francja i Związek Radziecki.

Lata 90. Nowa Polska i całkiem nowa Europa
Tomasz Gawałkiewicz 2 czerwca 1997 roku, podczas kolejnej pielgrzymki do ojczyzny, Jan Paweł II odwiedził Gorzów

W 1993 roku ratyfikowany zostaje Traktat z Maastricht i powstaje Unia Europejska, na dwa niepodległe kraje rozpada się Czechosłowacja.

Jednak na świecie nie jest spokojnie. W 1990 wybucha konflikt na Kaukazie, Irak uderza na Kuwejt. Rok później dochodzi do puczu moskiewskiego co ostatecznie doprowadza do rozpadu ZSRR. Rozpoczynają się niepokoje w bałkańskim tyglu, wybuchają wojny secesyjne dawnych republik w Jugosławii, które trwały aż do 2001.

Lata 90. Nowa Polska i całkiem nowa Europa
Tomasz Gawałkiewicz Jednostki Północnej Grupy Wojsk Radzieckich pożegnaliśmy bez żalu

Amerykanie wchodzą do gry na Bliskim Wschodzie, rozpoczyna się operacja Pustynna Burza. W 1994 wybucha pierwsza wojna w Czeczenii.

Za oceanem wybuchają zamieszki na tle rasowym w Los Angeles w 1992, a w 1993 pierwszy zamach na World Trade Center. Po kolejnych dwóch latach zamach terrorystyczny w Oklahoma City. W 1999 masakra w Columbine High School, jeden z najbardziej krwawych zamachów dokonanych na terenie placówki oświatowej w historii.

Lata 90. Nowa Polska i całkiem nowa Europa
Tomasz Gawałkiewicz Lubuskie „patrolowaliśmy” również z powietrza...

W 1994 kończy się polityka apartheidu i Nelson Mandela zostaje wybrany pierwszym czarnoskórym prezydentem Republiki Południowej Afryki; wybuchła pierwsza wojna w Czeczenii oraz wojna domowa w Rwandzie pomiędzy plemionami Tutsi i Hutu.
Mamy kilka spektakularnych pogrzebów. W 1991 roku umiera Freddy Mercury. Trzy lata później podczas wyścigu o Grand Prix San Marino ginie brazylijski kierowca Formuły 1 Ayrton Senna. W 1994 umiera lider kultowej Nirvany Kurt Cobain i niezniszczalny dyktator Korei Północnej Kim Ir Sen, którego zastępuje syn Kim Dzong Il. W 1995 ginie w zamachu premier Izraela Icchak Rabin. Jednak o tej śmierci mówiło się najwięcej - w wypadku samochodowym w 1997 roku w Paryżu zginęła księżna Diana – księżna Walii.

Lata 90. Nowa Polska i całkiem nowa Europa
Tomasz Gawałkiewicz Prawdziwa rewolucja za naszą granicą zachodnią. Dwa państwa niemieckie się jednoczą, mur berliński staje się już tylko wspomnieniem zimnej wojny

To obfitująca w wydarzenia dekada. W 1994 otwarty został Eurotunel łączący Francję i Wielką Brytanię, a dwa lata później urodziła się owca Dolly, pierwszy sklonowany ssak. Na koncert Jeana Michela Jarre’a przybywa... 3,5 miliona ludzi...

Dariusz Chajewski

Dodaj pierwszy komentarz

Komentowanie artykułu dostępne jest tylko dla zalogowanych użytkowników, którzy mają do niego dostęp.
Zaloguj się

Polska Press Sp. z o.o. informuje, że wszystkie treści ukazujące się w serwisie podlegają ochronie. Dowiedz się więcej.

Jesteś zainteresowany kupnem treści? Dowiedz się więcej.

© 2000 - 2025 Polska Press Sp. z o.o.

Dokonywanie zwielokrotnień w celu eksploracji tekstu i danych, w tym systematyczne pobieranie treści, danych lub informacji z niniejszej strony internetowej, w tym ze znajdujących się na niej publikacji, przy użyciu oprogramowania lub innego zautomatyzowanego systemu („screen scraping”/„web scraping”) lub w inny sposób, w szczególności do szkolenia systemów uczenia maszynowego lub sztucznej inteligencji (AI), bez wyraźnej zgody Polska Press Sp. z o.o. w Warszawie jest niedozwolone. Zastrzeżenie to nie ma zastosowania do sytuacji, w których treści, dane lub informacje są wykorzystywane w celu ułatwienia ich wyszukiwania przez wyszukiwarki internetowe. Szczegółowe informacje na temat zastrzeżenia dostępne są tutaj.