Fot. 123rf
Na pytanie odpowiada Tomasz Kucharski, adwokat.
W jaki sposób najkorzystniej przepisać mieszkanie na syna?
- Spadkodawca może „przepisać” majątek na wypadek śmierci (w tym nieruchomość) na podstawie testamentu. Korzyścią dla spadkodawcy jest to, iż do śmierci pozostaje on właścicielem nieruchomości oraz że testament może zmienić lub odwołać bez większych trudności. Minusem tego rozwiązania jest fakt, iż ustanowieni w testamencie spadkobiercy często nie czują się w należyty sposób zabezpieczeni, co powoduje w praktyce, iż np. nie są skłonni do inwestowania w nieruchomość, przeprowadzania koniecznych remontów, skoro spadkodawca w każdej chwili może testament zmienić i „przepisać” nieruchomość na inną osobę. Co więcej, spadkobiercy często zdają sobie sprawę, że w związku z testamentem będą musieli rozliczyć się z rodzeństwem z tzw.
zachowku. Dlatego też spadkodawcy coraz częściej decydują się na przeniesienie własności nieruchomości jeszcze za życia. Najczęściej czynią to na podstawie umowy darowizny, czasem wraz z ustanowieniem dożywotniej służebności mieszkania. Trzeba zwrócić uwagę, że darowizny są doliczane do spadku i często obdarowany obciążony zostanie obowiązkiem zapłaty zachowku na rzecz osób uprawnionych. Trzecią, coraz bardziej popularną formą „przepisania” nieruchomości, jest umowa o dożywocie.
Skutkuje ona przeniesieniem własności np. na spadkobiercę i jednocześnie zobowiązaniem względem zbywcy do określonych czynności, w szczególności dostarczenia wyżywienia, ubrania, mieszkania, światła, opału, zapewnienia pomocy i pielęgnowania w chorobie. Umowa o dożywocie może dodatkowo być zabezpieczona dożywotnią służebnością mieszkania. Rozwiązanie umowy o dożywocie jest w praktyce bardzo trudne i może nastąpić w przypadkach jedynie wyjątkowych, w szczególności gdy mamy do czynienia z krzywdzeniem dożywotnika. Jeżeli umowa o dożywocie nie jest wykonywana, częściej spotykanym skutkiem jest zamiana prawa dożywocia na dożywotnią rentę odpowiadającą wartości uprawnień. Jedną z najistotniejszych przesłanek do zawierania umów o dożywocie jest okoliczność, że skutkiem zawarcia umowy o dożywocie jest brak obowiązku zapłaty zachowku.
Reasumując, nie ma jednej odpowiedzi na pytanie, jak najkorzystniej przepisać mieszkanie (dom), gdyż zależy to od okoliczności konkretnej sprawy, związane jest z koniecznością wyważenia interesów i korzyści stron, na co niewątpliwie wpływ mają relacje pomiędzy stronami. Powyżej opisane formy mogą stanowić swoisty drogowskaz do podjęcia decyzji, jednak przed przeniesieniem własnego majątku na inną osobę, warto skorzystać z porady adwokata.