Inteligentne miasto bez smogu
Kraków ma problem ze smogiem – któż o tym nie słyszał? Wciąż mówi się o tym w mediach, temat ten przebija się też do ogólnopolskiej debaty publicznej. Artykuły prasowe i programy telewizyjne informujące o zanieczyszczeniu powietrza i jego negatywnym wpływie na zdrowie ludzi oraz na środowisko to jednak za mało. Następnym koniecznym działaniem jest edukacja ekologiczna – szczególnie młodzieży.
To wyzwanie postanowiła podjąć Fundacja Otwarty Plan, przygotowując nowatorski projekt „Czyste powietrze w inteligentnym mieście – program edukacji ekologicznej w szkole”. Udał się on znakomicie i otrzymał wyróżnienie w tegorocznej edycji konkursu ekoLIDERZY, organizowanego przez Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Krakowie.
– Celem projektu była aktywizacja krakowian w dziedzinie poprawy jakości powietrza – jako jednego z elementów realizacji idei inteligentnego miasta, czyli tzw. smart city – informuje Emilia Ślimko, współzałożycielka i członkini zarządu Fundacji Otwarty Plan. Jak wyjaśnia, zadanie polegało głównie na opracowaniu kompleksowego programu dla szkół, który wzbogaciłby ogólnodostępną ofertę edukacyjną. Zostały więc przygotowane scenariusze zajęć dla uczniów i nauczycieli pt. „Smog w szkole, czyli o zanieczyszczeniu i poprawie jakości powietrza”. – Chcieliśmy zainspirować osoby zajmujące się edukacją młodzieży do poszerzenia tematyki prowadzonych zajęć o problematykę zanieczyszczenia powietrza. To temat niezwykle ważny nie tylko dla mieszkańców województw małopolskiego i śląskiego, gdzie jakość powietrza jest najgorsza w Polsce, ale również dla mieszkańców wszystkich polskich miast – podkreśla Emilia Ślimko.
Łącznie powstało 21 scenariuszy lekcyjnych, po siedem na każdy z trzech etapów edukacyjnych. A każdy pakiet scenariuszy tworzy logiczną całość, która zaczyna się od wprowadzenia do problematyki zanieczyszczenia powietrza. Następne trzy scenariusze dotyczą rozwiązań, które mają przyczynić się do poprawy jakości powietrza (zrównoważony transport, odnawialne źródła energii, zieleń), a ostatnie dwa mają zachęcać uczniów, by sami podjęli działania na rzecz ochrony powietrza oraz by edukowali także inne osoby w swoim najbliższym otoczeniu, np. rodzinę, przyjaciół, sąsiadów, kolegów ze szkoły itd.
Wszystkie scenariusze były realizowane w szkołach – na specjalnych warsztatach (łącznie 53 godziny). Wzięło w nich udział 1089 uczniów podstawówek, gimnazjów i szkół średnich. Młodzież nie tylko zapoznawała się z problematyką zanieczyszczenia powietrza, ale również wyszukiwała w swojej okolicy tzw. dobre praktyki z zakresu odnawialnych źródeł energii i najlepsze z nich nanosiła na mapę Krakowa. Tak powstała Baza Dobrych Praktyk. Znajdziemy w niej np. wypożyczalnie rowerów miejskich, aktywne przejście dla pieszych na al. Andersa wyposażone w znaki zasilane panelami fotowoltaicznymi, Poziomkową Polanę, czyli ogród społeczny w Podgórzu, a także Opactwo Benedyktynów w Tyńcu z pompami ciepła i 30 kolektorami.
Ważnym elementem pakietu scenariuszy lekcyjnych jest również infografika on-line „Czyste powietrze w inteligentnym mieście” – to nowatorskie narzędzie edukacyjne dostępne na stronie smartcity.otwartyplan.org. Każdy może wybrać się wirtualną wycieczkę po Krakowie i dowiedzieć się, jak chronić powietrze oraz współtworzyć miasto przyjazne dla ludzi i przyrody.
Fundacja Otwarty Plan kontynuuje działania na rzecz poprawy jakości powietrza w Krakowie. W tym roku zwraca uwagę na nawyki komunikacyjne mieszkańców, zachęcając do rezygnacji z aut na rzecz komunikacji miejskiej, rowerów i chodzenia pieszo. W ramach kampanii informacyjnej, również dofinansowanej ze środków WFOŚiGW w Krakowie, powstał m.in. rowerowy plan Krakowa. – Naszym wzorem są zachodnioeuropejskie miasta, które już przekonały mieszkańców do korzystania z innych środków transportu niż samochód. Wierzę, że w Krakowie taka przemiana też jest możliwa – mówi Małgorzata Małochleb, współzałożycielka i członkini zarządu fundacji.
Magdalena Klarenbach, współzałożycielka i członkini zarządu Fundacji Otwarty Plan:
Jako organizacja pozarządowa, której celem jest działanie m.in. na rzecz ochrony środowiska, edukacji ekologicznej, zielonej gospodarki, zrównoważonego transportu i odnawialnych źródeł energii, patrzymy na miasto jak na organizm, w którym poszczególne elementy – infrastruktura, przestrzeń publiczna, zieleń, transport, technologia, relacja miasto-wieś – powinny pozostawać w równowadze, aby mieszkańcy mogli żyć w czystym środowisku oraz w zgodzie z tym środowiskiem. Dlatego od 2014 roku prowadzimy kampanię „Czyste powietrze w inteligentnym mieście”. Jednym z jej założeń jest ukazywanie lokalnych rozwiązań takich wyzwań globalnych jak: zanieczyszczenie powietrza, zmiany klimatu, urbanizacja, aktywność obywatelska oraz zrównoważony rozwój.
Projekt „Czyste powietrze w inteligentnym mieście – program edukacji ekologicznej w szkole”
* Koszt projektu: 24 990,00 zł
* Dofinansowanie z WFOŚiGW w Krakowie: 22 491,00 zł
