Dąbrowa Górnicza: 100-lecie miasta z atrakcjami. "Weekend stulecia" to będzie coś [ZDJĘCIA]

Piotr Sobierajski

W tym roku Dąbrowa Górnicza świętuje swoje 100-lecie. Z tej właśnie okazji wiele miejskich imprez odbywa się pod hasłem miejskiego jubileuszu, promując przy okazji zagłębiowską „stulatkę”. Najważniejsze wydarzenia i uroczystości jeszcze przed nami, bowiem zaplanowane zostały na sierpień br., kiedy to przypada dokładna rocznica nadania Dąbrowie Górniczej praw miejskich.

Jest logo i hasło, które towarzyszy nam w tym czasie. Do czego nawiązują te propozycje?
Nowy projekt to odświeżenie logotypu znanego już z wcześniejszych imprez organizowanych w mieście i przygotowanie całości do obchodów 100-lecia miasta, ze znakiem jubileuszowym na 2016 rok. Logo to dwie litery: DG, wkomponowane w obrys miasta. W tle mamy właśnie kontury obszaru Dąbrowy Górniczej. Hasło na stulecie brzmi natomiast „Dąbrowa Górnicza dla aktywnych”. Nawiązuje do różnych rodzajów aktywności mieszkańców, a więc społecznych, obywatelskich, sportowych, kulturalnych. W tych dziedzinach mamy się czym pochwalić, osiągamy sukcesy, widać zaangażowanie różnych grup społecznych, samych mieszkańców. Dlatego chcemy taki właśnie pozytywny przekaz promować przez cały rok.

- Dla Dąbrowy jako miasta data 18 sierpnia 1916 r, a więc nadania praw miejskich, jest rzeczywiście najważniejsza i główne obchody całego jubileuszowego roku planujemy skupić w tym właśnie czasie, chociaż świętować urodziny miasta będziemy cały rok – mówi Damian Rutkowski, naczelnik wydziału promocji, kultury i sportu w dąbrowskim Urzędzie Miejskim.

- Od 18 do 21 sierpnia przebiegać będzie „Weekend Stulecia”. W pierwszym dniu, przed Pałacem Kultury Zagłębia, przy współudziale przedstawiciela Domu Habsburgów, będzie miała miejsce inscenizacja historyczna prezentująca wydarzenia 1916 roku, salwa armatnia na cześć miasta i koncert Orkiestry Reprezentacyjnej Wojska Polskiego. W piątek obchodzić będziemy przesunięte o kilka dni Święto Wojska Polskiego z piknikiem historyczno-militarnym w roli głównej, pokazami sprzętu, i musztry paradnej w wykonaniu wielu grup rekonstrukcji historycznej, a wszystko to w Parku Hallera.

Sobota będzie miała zdecydowanie muzyczny charakter. Dla mieszkańców Dąbrowy Górniczej zagra przynajmniej 100 akordeonistów, po cichu liczymy, że będzie ich zdecydowanie więcej. Swoje umiejętności zaprezentuje także Marcin Wyrostek w projekcie Music&Dance Show będącym połączeniem muzyki oraz choreografii tanecznych. Ostatni dzień – niedziela to tzw. videomapping, przedstawienie historycznych wydarzeń, tym razem na tle obiektów dawnego zakładu Defum, widowisko światło-dźwięk – dodaje.

Powstał też projekt „Strefa Stulecia”, którego założeniem jest stworzenie w Dąbrowie Górniczej niecodziennej przestrzeni wystawienniczo-wydarzeniowej, która stanie się wizytówką dąbrowskich obchodów jubileuszowych, a jednocześnie ich centralnym punktem informacyjnym i promocyjnym. Na placu Wolności przed Pałacem Kultury Zagłębia powstanie czasowy, od wiosny do jesieni, multimedialny pawilon wystawowy, w tym strefa dla dzieci, gdzie prezentowane będą zdjęcia, różne artefakty miejskie wykorzystując system dolby sorround, ekrany, w tym ekrany dotykowe itp.

Inną propozycją będzie np. program promocyjny „Dąbrowianie 2016. 100 lat, 100 fotografii, 100 historii”. Opiera się on na wykorzystaniu faktu, że stulecie Dąbrowy Górniczej da się ukazać z perspektywy 100 żyjących mieszkańców miasta w wieku od 1 do 100 lat, przez co będzie można otrzymać niezwykłą mozaikę 100 aktywnych dąbrowian, z których każdy ma własną historię wplecioną w historię miasta. Będą plenerowe fotografie, album fotograficzny, interaktywna prezentacja internetowa, a wszystko złoży się na barwny, wielowątkowy obraz Dąbrowy Górniczej.

Dzisiejsze centrum Dąbrowy Górniczej zaczęło się kształtować pomiędzy dwiema dobrze już rozwiniętymi w XIX wieku koloniami Reden i Bankowa, które miały własnych zarządców. Sięgając wstecz wyglądało zupełnie inaczej niż obecnie, na co ogromny wpływ miała właśnie obecność Huty Bankowa i kopalni Reden.

To właśnie od huty prowadziła bocznica kolejowa. Końcowy dworzec kolei iwangorodzko-dąbrowskiej mieścił się natomiast blisko obecnego placu Wolności. Była to najdłuższa linia kolejowa w Królestwie Polskim (ponad 460 km). Przebiegała z Dęblina, przez Radom, Kielce, Olkusz. Odcinek kończący się w Dąbrowie, uruchomiono w 1885 r.

Jednym z trwałych elementów krajobrazu śródmieścia, który przetrwał do dziś, jest pałacyk willowy w parku śródmiejskim, zwanym potocznie "Małpim gajem", który powstał pod koniec XIX wieku. Powstał na zamówienie dyrektora Huty Bankowej. Oparł się wojennej zawierusze, a po II wojnie światowej mieścił się tam komisariat milicji, a potem policji.

W 1917 r. w centrum Dąbrowy pojawił się pomnik Tadeusza Kościuszki. Został w czasie wojny zniszczony. Ponownie zagościł tu w 1972 r. Sama Dąbrowa, stając się Górniczą otrzymała prawa miejskie w sierpniu 1916 r. Budynek ratusza na Redenie zastąpił ten przy ul. 3 Maja.

- Ciekawostką jest fakt, że w 1917 roku Austriacy założyli w naszym mieście pierwszą stację benzynową. Mieściła się przy dzisiejszym skręcie z ulicy Kościuszki w stronę kościoła - mówi Arkadiusz Rybak, dyrektor dąbrowskiego Muzeum Miejskiego Sztygarka.

W latach trzydziestych XX wieku plac w centralnym punkcie Dąbrowy miał patronów, Żwirkę i Wigurę. W 1935 r. powstała poczta. W miejscu dzisiejszego PKZ-u były natomiast podmokłe tereny, co potwierdzają stare fotografie. Po II wojnie światowej jeszcze przez wiele lat dziwił gości widok składów kolejowych, przejeżdżających przez centrum. Dopiero w latach sześćdziesiątych bocznica kolejowa została zlikwidowana.

Przełomowym wydarzeniem była decyzja o budowie Pałacu Kultury Zagłębia, która rozpoczęła się w 1951 r. W styczniu 1958 r. budynek był gotowy. Choć można różnie oceniać jego przytłaczający, ciężki styl architektoniczny, to jednak stał się centralnym obiektem miasta.