Autyzm: taką diagnozę słyszy wielu rodziców
Autyzm - to słowo pojawia się w mediach coraz częściej A Wymieniany jest wśród najpoważniejszych problemów zdrowotnych współczesnego świata
Autyzm to zaburzenie rozwojowe, którego pierwsze objawy manifestują się zazwyczaj w pierwszych trzech latach życia dziecka.
Statystyki podają, że obecnie autyzm lub cechy ze spektrum autyzmu stwierdza się u 1 dziecka na 68 urodzeń. Cztery razy częściej są to chłopcy niż dziewczynki. Organizacja Narodów Zjednoczonych zwraca uwagę, że w ostatnich 20 latach występowanie autyzmu zwiększyło się aż dziesięciokrotnie.
Zdaniem wielu naukowców wzrost liczby odnotowanych przypadków autyzmu można wytłumaczyć tym, że dziś zaburzenie to jest łatwiej zdiagnozować: zmienił się sposób diagnozowania i wzrosła znacznie świadomość społeczna dotycząca tego zaburzenia.
- Obecnie uważa się, że nie ma pojedynczej przyczyny autyzmu. Badane są czynniki ryzyka, czyli elementy zwiększające prawdopodobieństwo wystąpienia zaburzeń ze spektrum autyzmu. Główne kierunki badań dotyczą: genetycznego podłoża autyzmu, jego neurologicznego podłoża, czyli nieprawidłowości w budowie i działaniu mózgu oraz środowiskowych czynników ryzyka - tłumaczy Eliza Dziubak, terapeutka i logopeda w Oddziale Wczesnego Wspomagania Rozwoju Dzieci z Autyzmem i Pokrewnymi Zaburzeniami z Kołobrzegu.
Co chwilę pojawiają się entuzjastyczne doniesienia, jakoby wynaleziono lek na autyzm. Czy można się „wyleczyć” z autyzmu? - Nie, jedynym remedium jest wcześnie rozpoczęta i systematyczna terapia. Osoba cierpiąca na autyzm przez całe życie będzie mieć problemy wynikające z tego zaburzenia, takie jak trudności z nawiązywaniem kontaktów społecznych, manieryzmy ruchowe, czy niechęć do zmian w otoczeniu.
Każdy jest inny
Każda osoba z autyzmem jest inna. U części autyzm łączy się z upośledzeniem umysłowym, podczas gdy niektóre osoby mogą mieć tzw. wycinkowe zdolności w określonej dziedzinie, np. matematyce. Stopień nasilenia objawów autyzmu może być różny: od tego zależą rokowania dotyczące skuteczności terapii.
- Autyzm jest zaburzeniem rozwojowym charakteryzującym się występowaniem nieprawidłowości w zakresie trzech sfer: komunikowania się, interakcji społecznych oraz w sferze zachowań. U zdrowego dziecka umiejętności językowe i zasób słów szybko się rozwijają. Dwuletnie dziecko powinno już nazywać osoby, przedmioty i czynności znane mu z najbliższego otoczenia oraz używać wypowiedzi dwuwyrazowych. Rozumie proste zdania, polecenia i wykonuje je. Mówi o sobie „ja”. Tymczasem autyzm charakteryzują zaburzenia komunikacji. Dziecko z autyzmem nie rozumie poleceń, nawet tych najprostszych, nie mówi, bądź jego wypowiedzi są pozbawione znaczenia i nie służą komunikowaniu się. - wyjaśnia Eliza Dziubak. Na autyzm wskazują również zaburzenia relacji społecznych, takie jak brak wspólnego pola uwagi - dziecko nie patrzy na przedmiot, który pokazujemy, nie ma też potrzeby przynoszenia zabawek rodzicom, czy wskazywania palcem przedmiotu swojego zainteresowania.
Zaniepokojenie może budzić nieodpowiedni kontakt wzrokowy - dziecko nie patrzy w oczy, czasem jego spojrzenie jest takie, jakby patrzyło poprzez osobę.
- Na podstawie badania umiejętności dziecka terapeuta opracowuje pierwsze indywidualne programy edukacyjno-terapeutyczne, kierując się zasadą, aby uczyć umiejętności, z których dziecko będzie mogło korzystać jak najczęściej. Uczymy umiejętności, które są dziecku i jego rodzinie aktualnie najbardziej potrzebne i funkcjonalne. Naszym celem jest jak największa samodzielność dziecka.
Najważniejsza mądra terapia
Na początku terapii małego dziecka z autyzmem bardzo ważne jest pozyskanie go do współpracy z nami - terapeutami i rodzicami. Pomocne są w tym ustalone indywidualnie dla dziecka systemy motywacji, sposób wydawania poleceń, które muszą być jasne, krótkie, na początku zawsze takie same i stosowanie różnych podpowiedzi. Bardzo często, zupełnie niesłusznie, terapia behawioralna kojarzona jest wyłącznie z pracą przy stoliku, tymczasem do takiego sposobu pracy małe dziecko jest wdrażane stopniowo, początkowo zajęcia odbywają się po prostu na dywanie, gdzie dziecku poprzez zabawę „przemycamy” różne zadania edukacyjne.
Zaangażowanie rodziców konieczne
Bardzo ważnym warunkiem powodzenia terapii dziecka z autyzmem jest aktywna rola rodziców. W Koszalinie rodzice chorych dzieci są zrzeszeni w Stowarzyszeniu Pomocy Osobom Autystycznym, które ich uczy i wspiera.