Alkohol oraz dopalacze niesamowicie wzmagają agresję [ROZMOWA]
O wielkiej agresji i niepamięci wstecznej po wypiciu alkoholu i dopalaczach – rozmawiamy z terapeutą uzależnień Czesławem Ulrichem
Jest Pan jednym z nielicznych terapeutów, który prowadzi zajęcia z uzależnionymi więźniami w kieleckim areszcie na Piaskach, a wcześniej w Pińczowie. Terapia za kratami jest potrzebna?
Jest wręcz niezbędna, ponieważ 80 procent osadzonych popełniła przestępstwa, w tym rozboje, pobicia, a nawet morderstwa pod wpływem alkoholu czy narkotyków. Taki człowiek dopuszcza się danego czynu, przykładowo zabija żonę, kumpla, a na drugi dzień, po wytrzeźwieniu, nawet nie pamięta, że coś podobnego zrobił. Trzeba o tym głośno mówić, że alkohol odbiera rozum. Podobnie działają narkotyki czy dopalacze. Wyzwalają takie pokłady agresji, że osoba pod ich wpływem jest zdolna do wszystkiego.
Niejeden z nas słyszał o tak zwanej białej gorączce.
Człowiek po alkoholu może być tak agresywny, że powybija okna, poturbuje personel szpitalny, a potem twierdzi, że niczego nie pamięta. Dzieje się tak, ponieważ alkohol czy dopalacze wpływają na ośrodkowy układ nerwowy, powodują spadek krytycyzmu i ryzykowne zachowania. Pojawia się tak zwana niepamięć wsteczna.
Ale nie wszyscy wierzą, że to jest w ogóle możliwe. Część osób uważa, że więźniowie tylko udają, że nie pamiętają tego, czego się dopuścili po to, aby otrzymać niższy wymiar kary.
Tak może być, ale najczęściej po alkoholu czy innych substancjach odurzających zanika u nich logiczne myślenie, a poza tym, jak już wspominałem, szwankuje pamięć. W stanie alkoholowej niepamięci często dochodzi do tragedii, ludzie popełniają poważne przestępstwa, krzywdzą innych, czasem siebie. Każde picie zabija znaczne ilości komórek mózgowych, które już nigdy się nie odbudują. Uszkodzeniu ulega też znajdujący się w mózgu ośrodek kierowania naszymi podstawowymi funkcjami życiowymi. Jednym z nich jest ośrodek pamięci.
Bliscy często uważają, że uzależniony kłamie, wymyśla niestworzone rzeczy?
Tak samo niekiedy myślą sędziowie, a wynika to z tego, że uzależniony chcąc wypełnić w pewien sposób te luki pamięciowe, tworzy często różne historie, a swoje urojenia, konfabulacje traktuje jak prawdę. Nie pamięta określonych zdarzeń, na przykład tego, co robił wczoraj wieczorem i dobudowuje je w swoim umyśle. Jak ktoś ich nie potwierdza, to uważa, że traktuje się go jak durnia, staje się podejrzliwy, oskarża otoczenie o zmowę. Dlatego, żeby taki człowiek mógł po wyjściu z więzienia normalnie żyć, koniecznie musi przejść w areszcie terapię, a potem na wolności ją kontynuować.
Spora część terapeutów to ludzie wyszli z uzależnienia?
To się zdarza i ma to swoje uzasadnienie, a ponadto przynosi bardzo dobre rezultaty, bo mówimy z pacjentem tym samym językiem. Od razu potrafię rozpoznać, kiedy klient zmyśla, kłamie, mam śmiałość mu powiedzieć, że oszukuje siebie. Bardzo ważna jest tu równość relacji. Gdy alkoholik wejdzie na pierwszy z brzegu mityng, to myśli sobie: o Boże, mówią o mnie, a tak wcale nie jest, po prostu przeżycia wszystkich alkoholików są podobne do siebie.
W więzieniach stosuje się takie same metody leczenia jak na wolności?
Jak najbardziej. Program dwunastu kroków anonimowych alkoholików jest jak dotąd najskuteczniejszy. Dostrzegam jego pozytywny wpływ na życie wielu osadzonych. Dwaj Amerykanie, jeden z nich był lekarzem, drugi maklerem giełdowym, obaj uznani za beznadziejnych, skazanych na śmierć alkoholików, dokonali genialnego odkrycia, że rozmawianie o piciu i jego przeróżnych aspektach zmniejsza chęć napicia się. Ich program nadal odgrywa kolosalną rolę w leczeniu nałogu.
Pomógł Pan wielu więźniom?
Mam z tego ogromną satysfakcję, bo prowadzenie terapii w więzieniach jest bardzo potrzebne.