Fot. archiwum
W poniedziałek mija 15 lat od śmierci Przemysława Bystrzyckiego, cenionego polskiego pisarza i dziennikarza , podporucznika Wojska Polskiego, cichociemnego, związanego przez wiele lat z Poznaniem.
W poniedziałek mija 15 lat od śmierci Przemysława Bystrzyckiego, cenionego polskiego pisarza i dziennikarza, podporucznika Wojska Polskiego, cichociemnego, związanego przez wiele lat z Poznaniem.
Przemysław Bystrzycki urodził się w 1923 roku w Przemyślu. Jego dziadek Michał Bystrzycki był przemysłowcem, właścicielem tartaku, a także burmistrzem Przemyśla. Ojciec Tadeusz także był burmistrzem Przemyśla. Rodzina posiadała dwie kamienice w tym mieście. Jedną z nich wybudował Tadeusz, mieściła się w niej Książnica Naukowa.
W Przemyślu Przemysław Bystrzycki ukończył szkołę podstawową i trzy klasy gimnazjum. Podczas II wojny światowej 12 kwietnia
1940 roku, dwa dni po aresztowani przez NKWD ojca, został wywieziony wraz z rodziną do Kazachstanu. Tam pracował w kołchozie i w sowchozie. Z wycieńczenia zmarły tam jego matka i babcia.
1 maja 1941 Przemysław Bystrzycki podjął ucieczkę i przez step przeszedł 3000 kilometrów. W ciągu dwóch tygodni przez Kustanaj, Ufę, Kujbyszew, Penzę i Woroneż docierając do Charkowa gdzie go aresztowano. Skazano go na 10 lat łagru. Zwolniono go z więzienia 12 września 1941 roku na mocy układu Sikorski-Majski. 21 listopada 1941 zgłosił się do powstającej Armii Polskiej na Wschodzie. 23 listopada 1941 roku w Tockoje przydzielono go do Samodzielnego Batalionu Dzieci Lwowskich 6 Lwowskiej Dywizji Piechoty. 13 stycznia 1942 roku został ewakuowany przez Persję i Egipt do Palestyny gdzie skierowano go do kompanii Szkoły Podchorążych 8 Dywizji Piechoty. W sierpniu 1942 roku trafił drogą morską do Wielkiej Brytanii.
Tam w Dunalastair House w Szkocji zdał maturę, ukończył kursy łączności radiowej i szybkiej radiotelegrafii. Pracował jako radiotelegrafista. Po specjalnym szkoleniu jako cichociemny został w nocy z 22 na 23 listopada 1944 zrzucony na spadochronie na Podhalu. 1 grudnia 1944 awansowano go na podporucznika. Był dowódcą tajnej radiostacji 1 Pułku Strzelców Podhalańskich Armii Krajowej. Po wojnie pozostał w podziemiu, ale po zdradzie razem ze swym dowódcą został 23 sierpnia 1945 aresztowany przez UB w Krakowie. 31 grudni 1945 skazano go na 6 lat więzienia. W wyniku amnestii karę zmniejszono do 1 roku. Zaliczono mu okres aresztowania i zwolniono 23 sierpnia 1946 roku.
Wkrótce Przemysław Bystrzycki przeniósł się do Poznania. Tutaj zdał maturę i studiował na Wydziale Socjologii i Ekonomii UAM. W roku 1951 ukończył ekonomię w rok później socjologię. Odbył też studia w zakresie języków obcych i ukończył Uniwersytet w Perugii.
Należał do redakcji „Poznań, dzieje, ludzie, kultura”, a także do miesięcznika "Nurt" gdzie w latach 1965-68 był kierownikiem literackim i ukazującego się w Szczecinie pisma „Ziemia i morze”.
Od 1968 rok był redaktorem naczelnym miesięcznika „Ceramika budowlana”. Przez wiele lat był wiceprezesem poznańskiego oddziału Związku Literatów Polskich. Od 1967 był członkiem Polskiego Pen Clubu.
W roku 1957 Przemysław Bystrzycki był organizatorem i krajowego zjazdu cichociemnych, który odbył się w Poznaniu. Był także autorem pierwszej pracy na temat cichociemnych zatytułowanej „Znak cichociemnych”. W ostatnich latach życia Przemysław Bystrzycki był wiceprezesem Towarzystwa Przyjaciół Biblioteki Raczyńskich. Dorobek literacki Przemysława Bystrzyckiego obejmuje 20 książek. Do najbardziej znanych należą „Śmierć nad Afgar-Wadi”, „Operacja milczący most”, „Szkockie pożegnania”, „Wiatr Kuszmurunu”, „Szabasy z Brandstaetterem” i „Echa Kandałakszy”.